افراد دارای معلولیت

در جریان سال ۲۰۱۸ میلادی بیشتر از ۲۳هزار تن در افغانستان از خدمات فزیوتراپی کمیته سویدن مستفید گردیدند و بیشتر از ۱۳ هزار تن اعضای مصنوعی، چوکی ارابه دار( ویلچیر) از طریق خدمات ارتوپیدی دریافت کردند.

۱. معلولیت

یافته های یک سروی که از سوی موسسه بین المللی هندیکپ و دولت افغانستان در سال ۲۰۰۵ میلادی انجام شده است نشان میدهد که ۱۰.۸ فیصد از جمعیت مردم افغاانستان در حالت شدید و یا هم بسیار شدید معلولیت بسر میبرند. جنگ و درگیری های جاری در افغانستان باعث شده است که یک افزایش سریع در تعداد افراد دارای معلولیت بوجود آید. حدود سه چهارم از اشخاص دارای معلولیت در محلات روستایی و در محلات نیمه شهری زندگی میکنند. بسیاری از این افراد فاقد سواد و شغل بوده و به خدمات صحی، تعلیم و تربیه و سایر فرصت ها دسترسی ندارند (سروی ملی معلولیت، ۲۰۰۵). تبعیض، نگرش منفی خانواده ها، جامعه و مقامات دولت، فقدان تسهیلات بازتوانی، ظرفیت محدود، محیط فزیکی غیر قابل دسترس و عدم موجودیت فرصتهای اشتراک در جامعه بالای وضعیت صحی، تعلیمی و مدغم ساختن این افراد در جامعه اثرات منفی برجا گذاشته است.

در همین حال، هرچند دولت افغانستان قوانین و پالیسی های متعددی را برای بازتوانی و شامل سازی اشخاص دارای معلولیت در اجتماع ایجاد نموده است، ولی هنوز هم بسیاری از خدمات بازتوانی در افغانستان از سوی نهاد های ملی و بین المللی غیردولتی و کمیته بین المللی صلیب سرخ ارائه میشوند. از این میان،‌ کمیته سویدن برای افغانستان یکی از نهاد های پیشتاز در عرصه فراهم آوری خدمات بازتوانی در افغانستان محسوب میگردد.

۲. در بارهٔ برنامه معلولیت کمیته سویدن برای افغانستان

معلولیت یکی از موضوعات دخیل در برنامه ریزی های کمیته سویدن برای افغانستان بوده است. کمیته سویدن برای افغانستان اشخاص دارای معلولیت را در پنج اهداف استراتژیک خویش بعنوان مستحقین شامل ساخته است. اهداف انکشافی شماره سه از شمولیت کامل اشخاص دارای معولیت در جامعه افغانستان اطمینان میدهد. در این هدف چنین آمده است «رسیدن به یک جامعه ی که در آن مردان و زنان دارای معلولیت در کنار دیگران از حقوق مساوی در بخش های صحت، تعلیم و تربیه، شغل و اشتراک در زندگی عامه برخوردار شوند؛ طوریکه از آنها در برابر هر نوع خشونت ها محافظت صورت گیرد».

کمیته سویدن برای افغانستان برنامه های بازتوانی خویش را هم در محلات (خانه های اشخاص نیازمند) و هم در کلینیک ها اجرا می نماید. علاوه براین، افراد دارای معلولیت در برنامه های صحت، انکشاف روستایی و تعلیم و تربیه نیز سهیم ساخته میشوند. 

۳. بازتوانی مبتنی بر جامعه (CBR)

برنامه معلولیت کمیته سویدن برای افغانستان خدمات بازتوانی مبتنی بر جامعه (CBR) را از نقطه نظر سازمان جهانی صحت در راستای بازتوانی، برابری فرصت ها، کاهش فقر و شامل سازی اشخاص دارای معلولیت در جامعه فراهم میکند (سازمان ILO، UNESCO  و WHO، 2004). این برنامه هاوی پنج بخش فرعی زیر نام های ادغام اجتماعی، حمایت از کاریابی، تعلیمات خاص و همه شمول، خدمات بازتوانی فزیکی و ارتقاع ظرفیت و توسعه نهاد های معلولین میباشد. این برنامه توسط بخش برنامه معلولیت در دفتر مرکزی کابل پلان گذاری و هماهنگی شده و در چهار دفتر ساحوی مزارشریف، غزنی، تالقان و جلال آباد که ۱۳ ولایت و ۵۰ ولسوالی را در تحت پوشش دارند، تطبیق میگردد. فعالیت های که زیر چتر این برنامه صورت میگیرند عبارت اند از: مسائل آگاهی دهی و انسجام محل، خدمات فزیوتراپی خانگی و کلینیکی، تعلیمات خانگی، تعلیمات آماده سازی، شامل سازی اطفال دارای معلولیت در مکاتب عادی، آموزش حرفه، حمایت های قرضه دهی و کاریابی، فعالیت های سپورتی و تفریحی، انسجام و آشنا سازی افراد دارای معلولیت با شرایط محل و حمایت از نهاد ها و انجمن های افراد دارای معلولیت برای دادخواهی حقوق ایشان.   

۴. بازتوانی فزیکی

کمیته سویدن برای افغانستان تلاش های خالصانهٔ خود را در راستای بهبود بخشیدن حالت تحرک و کارکرد فزیکی اشخاص دارای معلولیت از طریق فراهم داشتن خدمات بازتوانی فزیکی به خرج میدهد. این خدمات را ما از ۱۲ مرکز فزیوتراپی موجود و در خانه های افراد نیازمند فراهم میداریم. وسایل حرکی و کمکی در چهار مرکز ساحوی پروستتیک و ارتوتیک کمیته سویدن فراهم میشوند.  

۵. رشد و توسعه منابع بشری

کمیته سویدن برای افغانستان به سختی تلاش می ورزد تا به فقدان منابع بشری در بخش بازتوانی فزیکی در کشور رسیدگی کند. کمیته سویدن برای افغانستان در مشارکت با موسسه بین المللی هندیکپ و کمیته ناروی برای افغانستان بودیجه کورس های سه ساله را در رشته های فزیوتراپی، پروستتیک و ارتوتتیک از سوی اتحادیه اروپا تأمین نموده اند.