مکاتب جدید از وضعیت بهتری برخوردار اند هیچ فرصت انتظار برای رنگمالی تعمیر جدید مکتب وجود ندارد

 ولی در افغانستان نمیتوان انتخابی و مشکل پسند بود. در اینجا موجودیت تعمیر در مکاتب یک ضرورت مبرم و هنگفتی را تشکیل میدهد؛ به محض اینکه کار اعمار تعمیر مکاتب به پایهٔ اکمال برسد، از آن فورأ استفاده صورت گرفته و هیچ فرصت انتظار برای رنگمالی این تعمیرات وجود ندارد.

منیژه که چهارده سال سن دارد و یک تن از دانش آموزان مکتب قریه بشکان است میگوید:”ما در مکتب استادان خوب داریم و ما در اینجا احساس مصؤنیت میکنیم“.

قریه بشکان در نواحی شمال ولایت تخار موقعیت دارد. این مکتب که در فصل بهار به روی دانش آموزان گشوده شد، شامل ۴۸۳ تن دانش آموز، ۱۶ تن معلم (اناث) و یک تن سرمعلم میباشد. کمیته سویدن برای افغانستان کار اعمار این مکتب را با کمک های خیریهٔ بریتانیا اتصال افغانستان بعهده دارد.

منیژه میگوید:”در مکتب قبلی ما پسران نیز شامل بودند، ولی صنوف ما در اوقات مختلف برگزار میشد. در مکتب ازدحام بود و صنف ما در بیرون از ساختمان مکتب تشکیل میشد. در هنگام بارش، زمین نمناک و گل آلود میشد و در این وضعیت، بعضی از استادان نمی خواستند تا به مکتب بیایند. “

قریه بشکان در یک منطقهٔ زراعتی موقعیت دارد. گندم در اراضی و دامنه های تپهٔ این محل با دست درو میگردد. با این حال، این یک محل فقیر و مستمند نیز است؛ جائیکه امید به آینده بهتر را داشتن دسترسی به تعلیم و تربیه تشکیل میدهد.

در واقع، وضعیت امنیتی در این قسمتی از کشور بهبود یافته است. یک سال قبل به من اجازه داده نمیشد تا سیری از این محل داشته باشم. طالبان کنترول سرک بسوی قریه بشکان را بدست داشتند.

تعمیر جدید مکتب دیگری را که من از آن بازدید بعمل آوردم همچنان در ولایت تخار، در یک درهٔ روستایی و زیبای ولسوالی ورسج موقعیت دارد. من یک سال قبل درست زمانیکه کار حفر تهداب گذاری این تعمیر آغاز یافته بود،‌ در این محل حضور یافته بودم. حالا کار اعمار تعمیر دو طبقه ای این مکتب تکمیل گردیده است و در آن ۵۶۳ تن دانش آموز دختر مشغول دانش آموزی اند.

قبلأ زمانیکه دختران و پسران باهم در یک مکتب در اوقات مختلف، دختران در تایم قبل از ظهر و پسران در تایم پس از ظهر تعلیم می آموختند، مجبور بودند تا در صنف بسیار نزدیک همدیگر بنشینند تا در یک اتاق صنفی گنجانیده شوند، و برای برخی دیگری از آنان در زیر خیمه ها صنف تشکیل میگردید؛ اما از زمانیکه پسران و دختران در مکاتب جداگانه رفته اند،‌ دیگر در مکاتب ازدحام وجود ندارد.

آقای نقیب الله، معاون سرمعلم مکتب میگوید:”ما از حمایت های کمیته سویدن برای افغانستان و نهاد اتصال افغانستان متشکر و سپاسگزار هستیم. ما تعمیر این مکتب را در ظرف یک ماه در جریان روز های رخصتی رنگمالی خواهیم کرد. ولی ما واقعأ امیدوار بر این هستیم اگر بتوانیم پولی برای نصب کاشی در کف تعمیر مکتب دریافت نمائیم. زمانیکه اطفال روی کف سمنتی قدم می زنند، گرد و خاک زیادی بالا میشوند“. 

با نظرداشت مکاتب اروپائی، جدایی سخت میان دانش آموزان دختر و پسر در افغانستان یک مقدار عجیب به نظر میرسد. اطراف مکتب قریه بشکان را نیز یک دیوار بلند به منظور حفاظت از دانش آموزان دختر احاطه کرده است.

منیژه میگوید:” بعضی اوقات در مکتب قبلی پسران ظاهر میشد“.

در افغانستان جدایی سخت میان مرد و زن برای جامعه شدیدأ مفید تلقی میگردد. ولی این کار مخصوصأ برای زنان مفید تمام نمیشود؛ زیرا آنان در زندگی اجتماعی و حرفه ای ایشان از فضا و امکانات محدودی برخوردار هستند. تعداد بیشتر مکاتب مختلط میتواند در ایجاد یک تغییر در این زمینه ممد واقع گردند.

عبدالمالک، سرمعلم مکتب قریه بشکان در این زمینه میگوید که وی شخصأ مخالف موجودیت مکاتب مختلط نیست؛ ولی اهالی اطراف قریه خواهان موجودیت مکاتب مختلط نیستند؛ چون در آنصورت آنان دختران شانرا به رفتن به مکتب اجازه نخواهند داد.

عبدالمالک میفزاید: ما از قبل در مورد دانش آموزان دختر شامل صنوف بالاتر که ازدواج میکنند و پس از آن از سوی فامیلهای شوهر ایشان اجازهٔ ادامه مکتب رفتن را دریافت نمیکنند، مشکل داریم.