جنگ چالش ایجاد می کند – ولی ما مکتب خود را نمی بندیم
ادامه جنگ در افغانستان زمینۀ تعلیم و تربیه را به چالش کشیده و تسلسل تعلیم و تربیه را در ساحات جنگ مختل می سازد. این وضعیت در قریه گونش، ولسوالی قلعه ذال ولایت کندز اتفاق افتاده است. طی دو سال اخیر جنگ های مسلحانه در این جا سبب درگیری های متعددی گردیده است.

مکتب روستایی منطقه گونش در ولسوالی قلعه زال ولایت کندز تا هنوز سه بار در اثر جنگ ها میان طالبان و دولت افغانستان بسته شده و پس از پایان جنگ دوباره درس هایش آغاز گردیده است. شاگردان هنوز هم در معرض خطر جنگ بین دولت و طالبان قرار داشته و افراد مسلح در اطراف شهر درگیر استند. مردم محل در مورد وقوع این نوع جنگ ها نگران استند. ادامه جنگ در این محل بر روان شاگردان تاثیرات منفی گذاشته و مانع پروسه تعلیم و تربیه با کیفیت شده است. این بار مکتب به آتش کشیده شده و حتی محل مکتب با ماین ضد پرسونل فرش شده است. شاگردان خوشبختانه به یکی از خانه های شخصی برای ادامه درس انتقال یافتند.
سید جمعه خان حکیمی بزرگ قوم این محل می گوید: “من از جنگ نفرت دارم، زیرا جنگ تاثیرات بدی را بجای گذاشته است، تحصیلات فرزندان ما را به چالش کشیده است، اقتصاد ما را از بین برده و فرزندان ما را در جنگ های قبلی قربانی گرفته است.”
سید جمعه خان حکیمی بزرگ قومی قریه گونش
وی می افزاید که اگرچه از جنگ می ترسند، ولی مجبورند فرزندان شان را به مکتب روان کنند برای اینکه تسلسل تدریس شاگردان از بین نرود و آنچه را که آموخته اند فراموش نکنند. وی می افزاید که برای حفظ جان فرزندان خود از جنگ تدابیری را نیز اندیشیده اند و همه روزه با شورای مکتب و مدیران مکاتب تماس می گیرند و از فرزندان خود مواظبت می کنند تا از پروسه تعلیم و تربیه با کیفیت مستفید گردند.
عبدالرحمن فرزند جمعه توردی یکی از معلمین مکتب گونش می گوید:” ادامه تعلیم و تربیه شاگردان برای ما خیلی اهمیت دارد، زیرا شگوفایی آینده فرزندان مردم این محل وابسته به تعلیم و تربیه با کیفیت است. جنگ نمی تواند مکاتب ما ره مسدود کند ولی مشکلات فراوان ایجاد می کند. جنگ سه بار مکتب های ما را بست و ما دوباره آنرا باز کردیم و شاگردان را به مکتب خواستیم تا تسلسل تدریس مختل نگردد.”
او افزود: “در همان روزیکه ما امتحان داشتیم جنگ در حومه شهر آغاز گردید و صدای فیر مرمی های دو طرف به گوش ما می رسید. ما با والدین شاگردان در تماس شدیم و شاگردان را به والدین شان تسلیم نمودیم و مکتب را بستیم. پس از آن جنگ تا نزدیکی های مکتب ما رسید و در اثر فیر دو طرف مکتب گونش به آتش کشیده شد. زمانیکه بتاریخ ۱۷ سیپتیمبر دوباره به قریه گونش برگشتیم، دیدیم که همه جا بشمول تعمیر مکتب ما ویران شده و امکان ادامه درس در آنجا وجود نداشت. ما شاگردان را به خانۀ شخصی انتقال دادیم تا به درس خویش ادامه دهند.”
حمیده شاگرد صنف ششم مکتب گونش گفت:”اینبار از جنگ خیلی ترسیده بودم، چون این جنگ با جنگ های قبلی متفاوت بود و خرابی بیشتر را به مردم ما به بار آورد و مکتب ما را به آتش کشید. حالا باور می کنم که جنگ جز خرابی چیزی به بار نمی آورد. اما خیلی خوشحال هستم که هیچ یک از همصنفی هایم زخمی و کشته نشده اند.”
حمیده، متعلم صنف ششم مکتب محلی گونش
این طفل ۱۲ ساله می افزاید که از ایجاد مکتب توسط کمیته سویدن راضی هستند و تقاضا می کنند که این کمیته آنها را در ایام جنگ تنها نگذارد و یک جای امن را پیدا کند تا ادامه درس های در جریان جنگ هم قطع نشود.
یکی دیگر از شاگردان بنام خان ولید، متعلم صنف چهارم می گوید: ” وقتی که جنگ شروع شد من خیلی ترسیده بودم. ولی والیدینم مرا در یکجای بدور از جنگ بردند که شاگردان دیگر نیز در انجا آمدند و وقتی آنها را دیدم، آرامش پیدا کردم. ولی وقتی که دوباره به قریه برگشتیم و تعمیر مکتب را دیدم، بیشتر وحشت زده شدم. مگر من مجبور استم که در این جا بمانم بخاطراین که پدرم درین قریه باغ، خانه و فارم حیوانی دارد.”
خان ولی، یکی دیگر از شاگردان مکتب محلی گونش
منطقه گونش ۶ کیلومتر از مرکز ولسوالی قلعه زال فاصله دارد. ساکنان این منطقه را اقوام ترکمن، پشتون، ازبک و تاجک تشکیل می دهد. در حدود ۸ درصد مردم این ساحه سواد خواندن و نوشتن را دارند و ۹۲ درصد دیگر بی سواد می باشند. در حدود ۶۵۰ فامیل در این محل زندگی می کند. وضعیت اقتصادی مردم در این محل ضعیف است و شغل اساسی مردان این محل باغداری و مالداری و شغل زنان قالین بافی می باشد.
در گذشته ها مردم فرزندانشان را اجازه رفتن به مکتب نمی دادند و کاری دهقانی را بر آنها تحمیل می داشتند. دلیل بی سواد بودن تعداد زیاد مردم در این محل هم نتیجه عدم سهولت های تعلیمی بوده است. کمیته سویدن برای افغانستان این مشکل را دریافت و مکتب روستایی را در آن محل ایجاد کرد تا تعلیم و تربیه با کیفیت را برای اطفال این محل فراهم نماید. اکنون به اهمیت تعلیم و تربیه پی برده اند و همواره در تلاش اند تا فرزندان شان از تعلیم و تربیه باز نمایند. به همین دلیل از کمیته سویدن برای افغانستان سپاس گذارند و تاکید می نمایند که کمیته سویدن برای افغانستان آنها را تنها نگذارد و با فراهم نمودن تعلیمات با کیفیت فرزندان شان را حمایت کند.
سید قدرت الله عطایی افسر ارشد ارتباطات، دفتر منطقوی شمال شرق